Tết có quá nhiều thứ để chuẩn bị, mua sắm. Cũng vì quá nhiều lo lắng nên dễ làm thiếu mất cái nọ, cái kia… nhưng bánh chưng thì chưa thấy có ai quên bao giờ.
Những năm cuối thế kỷ trước, bắt đầu từ khoảng 26 Tết, ra đường là bắt gặp ngay những nồi bánh chưng kê trên vỉa hè trước cửa nhà, củi lửa nghi ngút, nhà nào cứ có mặt bằng đặt đủ 3 viên gạch làm bếp đặt nồi là gói bánh. Ít thì dăm bảy, nhiều thì hai chục bánh, có khi còn hơn vì gói hộ cho cả anh em họ hàng không có chỗ đặt bếp đun. Các cô, các bà, các chị tíu tít vo gạo, rửa lá, đãi đậu, bổ củi chuẩn bị cho nồi bánh. Bận nhưng vui.
Bây giờ thì khác, người ta không quá coi trọng việc gói bánh, miễn sao có để “thắp hương” là được. Bánh bán đầy ngoài chợ, vào cả siêu thị, có cả loại bánh bọc túi hút chân không khỏi lo vấn đề vệ sinh. Người ta đi mua chứ không tự làm ra bánh chưng nữa. Nhưng chiếc bánh chưng thì vẫn không thay đổi, luôn là món ăn mà nếu thiếu, có lẽ không còn là Tết. Vẫn lá dong phủ ngoài, gao nếp, thịt lợn, đỗ xanh phía bên trong, hương vị thơm ngon hấp dẫn đặc trưng. Dù không khác nhau về nguyên liệu và chất lượng, bánh chưng nhà gói vẫn cho một cảm giác khác hẳn. Sẽ cảm thấy phấn chấn và thiêng liêng khi tự tay đặt tấm bánh chưng xanh lên ban thờ cúng gia tiên đêm giao thừa.
Mục đích “gói để ăn” không còn nhiều, nhưng Hà Nội vẫn còn những gia đình gói bánh vì luyến tiếc cái không khí tất bật, rộn rạo bên nồi bánh chưng đang chờ chín.
Khi bắt đầu gói, lá, lạt, dậu, thịt… phải được bầy sẵn quanh người để việc gói sao cho thật nhanh
Lá phải được rửa thật sạch, phơi ráo nước rồi mới được gói. Nếu không bánh chưa kịp luôc thì đã thiu
Mối bánh tối thiểu gói 4 lá, nhưng càng nhiều lá càng ngon vì nước đỡ thấm vào trong. Bánh ăn sẽ ngon nếu được gói khi gạo vừa vo xong, nhưng nếu luộc bánh để bán thì bao giờ trước khi gói gạo cũng được ngâm qua nước
Các cụ ngồi chờ luộc bánh chưng đêm ở làng Yên Phụ
Khi lửa đã bén, các bà còn tính toán xem tốn hết bao nhiêu tiền cho nồi bánh
Kinh nghiệm là đun củi tốt hơn đun than, hơn nữa mùi than rất khó chịu và độc hại
Thỉnh thoảng phải tiếp thêm nước cho nồi bánh
Các cháu háo hức chờ đợi món “mầm đá” của bà
Bánh chín được vớt ra rồi rửa nước lạnh cho sạch trước khi mang ép
Một nồi bánh cho đến khi xong cũng mất đến 12 tiếng đồng hồ cùng nhiều công sức.Bánh chưng không chỉ là món ăn, nó còn là niềm vui, mang ý nghĩa truyền thống của Tết cổ Truyền Việt Nam.
Hữu Nghị
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét